Tczëwôrtny Szkólny kaszëbsczégò jãzëka

Przed nami nowy rok szkolny. Kolejny, choć dla niektórych pierwszy, rok nauki naszej rodny mòwë, a także wspólnego z uczniami poznawania kaszubskiej literatury, kultury, historii. Chciałbym Państwu życzyć wielu ciekawych pomysłów na inspirującą kaszubską drogę z uczniem oraz dużo radości w odkrywaniu walorów naszej małej ojczyzny.

Po raz pierwszy kieruję do Państwa – Nauczycieli języka kaszubskiego – zaproszenie na uroczystą GALĘ WRĘCZENIA NAGRODY „BËLNY SZKÓLNY”, która odbędzie się 9 września 2022 r. o godz. 18.00 w Sali „Niebo Polskie” dawnego Gimnazjum Polskiego w Gdańsku, przy ul. Augustyńskiego 1 (vis s vis budynku Gimnazjum znajduje się bezpłatny ogólnodostępny parking kubaturowy, ul. Okopowa 29). Pragniemy, aby ta uroczystość była odtąd najważniejszym punktem obchodzonego corocznie DNIA EDUKACJI KASZUBSKIEJ, który stanowiłby również okazję do podziękowania i podkreślenia roli Szkólnëch kaszëbsczégò jãzëka w perspektywie zachowania i rozwoju języka kaszubskiego.Podczas uroczystej Gali wręczymy nagrody „BËLNY SZKÓLNY”, ale też w pewnym stopniu podsumujemy 30 lat formalnej edukacji kaszubskiej. Dokładnie 31 lat temu w Kaszubskim Liceum Ogólnokształcącym w Brusach oraz w Szkole Podstawowej w Głodnicy, rozpoczęto naukę języka kaszubskiego. 7 września 1991 roku ukazała się Ustawa o systemie oświaty, której art. 13. brzmiał: „szkoła i placówka publiczna umożliwia uczniom podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i religijnej, a w szczególności naukę języka oraz własnej historii i kultury” (Art. 13 Dz. U. z 2016 r., poz. 1943, z późn. zm.). O początkach nauczania w szkole pisała dr Justyna Pomierska: „Te stałe lekcje – mimo braku kadry z odpowiednim wykształceniem, programów, podręczników i innych pomocy dydaktycznych – nie trafiły na ugór, wśród nauczycieli było bowiem sporo Kaszubów, którzy działali w Zrzeszeniu, znali historię Kaszubów, a używając domowej mowy, czytali i w jakimś stopniu pisali w języku literackim. W swojej pracy nauczycielskiej i społecznej dzielili się swoim zamiłowaniem do kaszubszczyzny z uczniami.” (C. Obracht-Prondzyński, J. Pomierska, Ł. Grzędzicki, Kaszubi w III RP. Polityka-prawo-edukacja-tożsamość. Kaszëbi w III RP. Pòlitika-prawò-edukacjô-juwernota, Gdańsk-Gduńsk 2019. s. 120).

I to zamiłowanie do Kaszub, dziś wspierane studiami na kierunku etnofilologia kaszubska na Uniwersytecie Gdańskim, studiami podyplomowymi, podręcznikami, pomocami naukowymi, konferencjami, kursami jest obecne w pracy szkólnëch kaszëbsczégò jãzëka. Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w 2020 roku po raz pierwszy ogłosił konkurs na najlepszego, wyróżniającego się swoją pracą dydaktyczną i społeczną nauczyciela języka kaszubskiego i przyznał nagrodę „Bëlny Szkólny”. Konkurs honoruje wybitnego nauczyciela, który w sposób szczególny przyczynia się do umocnienia więzi uczniów z małą ojczyzną oraz do zachowania, rozwoju języka i kultury kaszubskiej. Decyzją Komisji Konkursowej laureatką pierwszej edycji została Felicja Baska-Borzyszkowska, a wyróżnienia trafiły do Elżbiety Bugajnej i Elżbiety Pryczkowskiej. W związku z obowiązującymi ograniczeniami związanymi z przeciwdziałaniem zagrożeniu zakażenia koronawirusem w 2021 r. konkurs nie zostatał zorganizowany. Drugą edycję konkursu ogłosiliśmy w bieżącym roku i kolejni nauczyciele dołączą do grona laureatów i wyróżnionych nagrody „Bëlny Szkólny”, których poznamy podczas gali – święta kaszubskiej edukacji, na którą jeszcze raz bardzo serdecznie zapraszam.

Do ùzdrzeniô we Gduńskù

Jan Wyrowiński

Prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego